پاسخ های حجه الاسلام و المسلمین عالی (از اساتید حوزه) را با هم مرور می کنیم؛

سؤال - در مورد بهشت و جهنم توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ ـ آخرین منزلگاه آخرت بهشت یا جهنم است. بعد از اینکه در قیامت همه انسانها محشور شدند و مراحل نشر و حشر را گذراندند و نامه عمل بدستشان آمد و مراحل حسابرسی را گذراندند و مواقف و ایستگاهها را طی کردند، حکم به بهشت یا جهنم داده می شود. درک ما از مفاهیم و حقایق مربوط به عالم آخرت مخصوصا قیامت ناقص است زیرا ذهن ما به مفاهیم و حقایق این دنیا، عادت کرده است و وقتی از بهشت و جهنم می شنویم، آن را با دنیا مقایسه می کنیم و حق مطلب را درک نمی کنیم البته چاره ای نیست. خدا هم در قرآن، الفاظ را در همین حد بیان کرده است. وقتی ما از بهشت می شنویم که باغ هایی است که زیر آن نهرهایی جاری است، باغ دنیایی بنظر ما می آید. در روایت داریم که اگر لباس اهل بهشت به دنیا بیاید، کسی طاقت دیدن آن را ندارد، آهنگی در بهشت نواخته می شود که نوعی ذکر است و برای انسان تقرب می آورد. یکی از یاران امام صادق(علیه السلام) سوال کرد که آیا در بهشت موسیقی است که براحتی بتوان آن را گوش داد و حرام نباشد؟ امام فرمود: در بهشت درختی وجود دارد که وقتی از عرش الهی وزشی به آن می خورد، آهنگی از آن برمی آید که اهل دنیا تحمل شنیدن آن را ندارند. اهل ملک، تحمل عالم ملکوت را ندارند.

در مورد منازل بهشتی، فراتر از چیزی است که به ذهن ما می آید. یکی از ملائک الهی برای اینکه وسعت بهشت را درک کند، هزاران سال با پرواز از بهشت عبور کرد و از خدا پرسید که من نیمی از بهشت را طی کرده ام؟ یکی از حوری های بهشتی گفت: ای ملک الهی! خودت را خسته نکن، مدتهاست که پرواز می کنی ولی هنوز از منزل یک مؤمن عبور نکرده ای! اینها طوری بیان شده است که ما ذهن را از مسائل دنیایی فراتر ببریم.

بعضی از آیات قرآن لذت های بهشت را زیبا و مبهم تعریف کرده است. می فرماید: چشم روشنی هایی برای شما پنهان کرده ام که کسی نمی فهمد یعنی قابل درک و بیان نیست. در حدیث قدسی داریم: برای بندگان صالح چیزهایی آماده کرده ام که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه به ذهن کسی خطور کرده است. اگر شما بخواهید به جنین مادر، در مورد دنیا توصیفی کنید، او تصوری ندارد. جنینی که تغذیه اش از خون است، نمی تواند لذت خوردنی های این عالم را درک کند و تصوری ندارد. شیخ آقا بزرگ تهرانی می فرمود: وقتی استادم از دنیا رفت در خواب انگشت او را گرفتم و گفتم: آن طرف چه خبر است؟ ایشان انگشتشان را کشیدند و فرمودند: تا به اینجا نیایی و نبینی، نمی توانی بفهمی. مؤمن باید در خوف و رجا باشد، بنابراین بهشت و جهنم باید با هم توصیف شود. در توصیف بهشت و جهنم، ما از کلمات خدا که سازنده بهشت است و اهل بیت که بهشت را دیده اند، استفاده می کنیم و بهشت و جهنم را تصویر می کنیم. عذاب های جهنم هم بالاتر از ادراک ماست. در روایت داریم: هفتاد مرتبه آتش جهنم تخفیف داده شده و پایین آمده تا آتش های دنیایی شده است.... اگر فردی که در آتش جهنم است را به آتش دنیا بیاورند، او از راحتی در آتش دنیا خوابش می برد. یعنی آتش دنیا برای او سرد است و سوزانده نیست. مرحوم شوشتری در کتاب موعظه هایش می نویسد: ای مردم! در قرآن وقتی وصف جهنم را می گوید، می فرماید: جهنم آتشی است که داغ و گرم است. ای مردم! مگر آتش سرد هم داریم؟ بله، آتش دنیا در مقابل آتش آخرت سرد است.
وقتی پیامبر اوصاف جهنم را از جبرئیل می شنید یا خودشان نقل می کردند، رنگشان عوض می شد. وقتی این آیه آمد که جهنم هفت در دارد که هر در آن مخصوص گروه مشخصی است، پیامبر و اصحاب گریه کردند و برای اینکه پیامبر خوشحال شود، حضرت زهرا را آوردند تا اندوه حضرت کم شود. حاج آقا فائق در تهران در اطراف میدان شهدا زندگی می کردند و اهل باور بودند. آیت الله بهجت نماز میت ایشان را خواندند و می فرمودند: که من از جوانی ایشان را می شناختم و عمل مکروهی از ایشان ندیده بودم. این فرد که اهل عمل بود وقتی اسم جهنم را می آورد اشک می ریخت. این افراد، جهنم را باور کرده بودند. برای اینکه انسان، فرد خوبی باشد، نیاز نیست که به بهشت و جهنم یقین داشته باشد، اگر ما احتمال بهشت و جهنم را هم بدهیم، باز تکان می خوریم. خیلی از کسانی که دنبال تجارت های دنیا می روند یقین ندارند که سودی بدست می آورند و با احتمال دنبال آن می روند. اگر ما ده درصد احتمال بهشت و جهنم را بدهیم چه اتفاقی می افتد؟ و اگر ما درست عمل کنیم، ضرر نمی کنیم. یکی از یاران امام صادق (علیه السلام) سوال کرد که اگر بعد از دنیا خبری نبود، ما که این قدر مراقب اعمالمان بودیم چه می شود؟ امام فرمود: در این صورت شما ضرری نمی کنید ولی اگر خبری بود و شما عمل نکرده باشید، ضرر بزرگی کرده اید.
بندگی این است که انسان نادیده ها را باور کند؛ بخاطر همین امام حسین(علیه السلام) در ابتدا جای یارانش را در بهشت به آنها نشان نداد و اِلا همه یاران با او می ماندند. بعد از اینکه یاران خالص امام ماندند، امام جای آنها را در بهشت نشان داد.

سؤال - ماهیت و حقیقت بهشت و جهنم چیست؟
پاسخ - سیر همه انسانها به سمت خداست. ما به سمت ملاقات خدا می رویم. کسانی که تسلیم بوده اند، خدا را با چهره جمال و رحمت او می بینند. در تمام لذت های بهشت جمال الهی دیده می ود و به خاطر همین بهشت خستگی ندارد. البته دنیا هم این طوری است ولی ما نمی بینیم مگر کسانی که جلوه خدا را می دیدند و در همه چیز، ذکر خدا را می شنیدند ولی در بهشت، همه خدا را در شکل های مختلف ملاقات می کنند. حضرت موسی(علیه السلام)، زمزمه «من خدا هستم» را از درخت شنید. این زمزمه در همه جا است ولی در دنیا برای همه قابل مشاهده نیست. اهل جهنم هم خدا را در چهره غضب می بینند.

خدای ارحم الراحمین، منتفم هم هست. پس بهشت و جهنم دو چهره رحمت و غضب خداست، یعنی ما خدا را با این پوشش ها ملاقات می کنیم. بهشت و جهنم، ظهور ولایت حق و ولایت باطل است. کسانی که در دنیا تحت سرپرستی خدا بوده اند و تسلیم بوده اند، در بهشت، این ولایت برای آنها آشکار می شود. ولایت حق، سرتاسر نور و لطف و رحمت است. در بهشت، پذیرایی با حضرت علی (علیه السلام) است. در روایتی پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: ریشه درخت طوبی در خانه من است و در روایت دیگری داریم که ریشه درخت طوبی در خانه علی است. در خانه همه بهشتی ها، شاخه ای از آن درخت است که هر نعمت و لذتی که بخواهند از آن شاخه به آنها می رسد. بر تمام سردرهای بهشت نوشته شده است: لا اله الا الله محمد ولی الله، و وقتی بهشتیان می خواهند وارد بهشت بشوند کوبه ای را می زنند که این کوبه از یاقوت سرخ است که روی صفحه فلزی می خورد. وقتی (فرد) بهشتی، کوبه را روی صفحه می کوبد، صدای و طنین آن یاعلی است. علامه طباطبایی فرمودند: وقتی شما می خواهید وارد خانه ای بشوید صاحبخانه را صدا می زنید و میزبان بهشت، علی و اولاد طاهرین است. پس بهشت، ظهور اسرار ولایت است و جهنم، ظهور ولایت باطل است. در قرآن داریم که جهنمیان را به طرف ظلمات می برند.

سؤال - آیا بهشت و جهنم موجود است؟
پاسخ ـ بعضی از اصحاب ائمه از آنها این سؤال را می پرسیدند. اباصلت از امام رضا(علیه السلام) پرسیدند که بهشت و جهنم وجود دارد یا بعدا بوجود می آید؟ امام فرمودند: پیامبر در شب معراج وارد بهشت شد و جهنم را به حضرت نشان دادند. اباصلت پرسید: عده ای می گویند که بهشت و جهنم وجود ندارد و بعدا خلق می شوند. امام فرمود: آنها از ما اهل بیت نیستند و ما هم از آنها نیستیم.

پس اگر کسی وجود بهشت و جهنم را قبول نکند، پیامبر را تکذیب کرده است. بدون تردید بهشت و جهنم وجود دارد. حدیث معراج، بسیار عجیب و جالب است و گویای بهشت و جهنم قیامتی است. پیامبر این بهشت و جهنم را دیدند و پیامبر فرمود: «من میوه بهشت را خوردم که مایه بوجود آمدن حضرت زهرا(سلام الله علیها) شد. من حضرت آدم(علیه السلام) را دیدم که سمت راستش دری بود که بسیار معطر بود و سمت چپش دری بود که بسیار متعفن بود. جبرئیل گفت که این درهای بهشت و جهنم است.» پیامبر افرادی که در عذاب بودند، را دیدند. در اصول کافی داریم که جوانی خدمت پیامبر آمد و گفت که من اهل یقین شده ام و بهشت و جهنم را باور دارم. پیامبر فرمود: نشانه یقین تو چیست؟ جوان گفت: من بهشتیان و جهنمیان را می بینم. او از پیامبر خواست که برایش دعا کند که به شهادت برسد و او در یکی از جنگها به شهادت رسید.

در سوره تکاثر داریم که اگر شما یقین داشتید، بهشت و جهنم را می دیدید. اگر انسان بتواند تعلقات دنیایی را بردارد، می تواند بهشت و جهنم را ببیند، این مشاهدات مخصوص ائمه نیست. آقازاده آیت الله اراکی از قول پدرشان می فرمودند: «من در جوانی، آتشی را از بعضی از قبرها می دیدم.» شیخ عباس قمی می فرمودند: «در وادی السلام، من صدای کسانی را که در عذاب بودند، می شنیدم.»
بهشت و جهنم برزخی و قیامت، تجسم اعمال ماست. لذتهای بهشت و عذاب های جهنم را خود ما فراهم می کنیم. داریم که زمین بهشت خالی است و باید خودتان قصرها، نعمت و لذت ها را با اعمالتان بسازید. آیت الله طباطبایی از یکی از عرفای بزرگ نجف که از (قبرستان) وادی السلام برمی گشت پرسیدند: از قبرستان چه خبر؟ ایشان فرمودند که می گویند: «قبر، مار و مور دارد!» ولی من مار و موری ندیدم، ما خودمان اینها را می آوریم.

(برگرفته و تلخیص از: yamojir.com)

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: